Sinds 1 januari 2017 is de rechtbank Rotterdam de exclusieve Nederlandse rechtbank voor het behandelen van maritieme geschillen als bedoeld in artikel 625 lid 1 Rv. Dit betekent dat een forumkeuze er niet toe kan leiden dat een andere Nederlandse rechter bevoegd is. Maar hoe zit het nu precies met internationale forumkeuzeregelingen? Deze vraag staat centraal in de uitspraak van de rechtbank Rotterdam van 31 januari 2018 (ECLI:NL:RBROT:2018:594).
Internationale forumkeuzeregelingen gaan voor nationale regeling
In de Memorie van Toelichting bij artikel 625 Rv is bepaald dat internationale forumkeuzeregelingen voorrang hebben boven nationale regelingen. Zij worden hierdoor dan ook niet beperkt. De rechtbank Rotterdam heeft dit in haar vonnis van 31 januari 2018 bevestigd.
Uitspraak rechtbank Rotterdam 31 januari 2018
Deze zaak betreft een maritiem geschil tussen de in Nederland gevestigde vervoerder Spliethoff Transport B.V. (“Spliethoff”) en de op de Marshalleilanden gevestigde jachteigenaar Antelope Marine LTD (“Antelope”). Antelope dagvaardt Spliethoff voor de rechtbank Rotterdam en vordert betaling van USD 185.000,-. Spliethoff vordert dat de rechtbank zich onbevoegd verklaart. Artikel 18 van de tussen partijen geldende vervoerovereenkomst bevat een forumkeuze voor de rechtbank Amsterdam:
“[..] any dispute, claim or action under this Contract shall be decided by the District Court of Amsterdam, the Netherlands, to the exclusive jurisdiction of which the Yacht Owner submits himself. The District Court of Amsterdam has non-exclusive jurisdiction in respect of any dispute, claim or action by the Carrier under this Contract.”
De rechtbank overweegt allereerst dat de internationale bevoegdheid in deze zaak beoordeeld moet worden aan de hand van de Brussel Ibis-Vo (Verordening (EU) Nr. 1215/2012). Artikel 25 van die Verordening bepaalt dat partijen door middel van een forumkeuze zelf kunnen afspreken welke rechter bevoegd is. De rechtbank Amsterdam is daarom exclusief bevoegd kennis te nemen van de vorderingen van Antelope, zodat de rechtbank Rotterdam onbevoegd is.
Volgens de rechtbank doet de in artikel 625 lid 1 Rv opgenomen regeling inzake de exclusieve bevoegdheid van de rechtbank Rotterdam voor de in dat artikel genoemde maritieme geschillen hieraan niet af. Dit artikel mist namelijk toepassing in internationale gevallen waarin de rechtsmacht wordt geregeld in een voor Nederland geldende internationale regeling. Hieronder valt in ieder geval een EU-Verordening, waarvan Brussel Ibis-Vo een voorbeeld is.
De rechtbank verwijst naar het bepaalde in artikel 1 Rv (in samenhang gelezen met artikel 5 Brussel Ibis-Vo). Daarin is bepaald dat de Nederlandse algemene regels inzake rechtsmacht pas aan de orde komen wanneer verdragen en EU-verordeningen niet van toepassing zijn. Hier is echter de Brussel Ibis-Vo van toepassing, en in artikel 5 daarvan wordt de toepasselijkheid van de nationale bevoegdheidsregels uitdrukkelijk uitgesloten.
Gelet op het voorgaande verklaart de rechtbank Rotterdam zich onbevoegd om kennis te nemen van de vorderingen van Antelope, en verwijst de zaak naar de rechtbank Amsterdam.
Gevolgen voor de praktijk
Deze uitspraak leert ons erop bedacht te zijn dat artikel 625 lid 1 Rv pas aan de orde komt, wanneer verdragen en EU-verordeningen niet van toepassing zijn. Ondanks de exclusieve bevoegdheid van de rechtbank Rotterdam voor de behandeling van scheepvaartzaken, kan een internationale forumkeuzeregeling ertoe leiden dat een andere rechtbank in Nederland in een dergelijke zaak bevoegd is.
