Een vraag die vaak gesteld wordt is of een fusie ook met terugwerkende kracht kan plaatsvinden. Terugwerkende kracht van een fusie naar bijvoorbeeld 1 januari van het desbetreffende jaar kan meerdere redenen hebben, maar de reden ligt vaak in de boekhoudkundige sfeer. Maar kun je iedere fusie zomaar met terugwerkende kracht laten plaatsvinden? In dit artikel gaan we in op deze vraag en bespreken we de aandachtspunten.
De juridische fusie in het kort
Een juridische fusie is een wettelijke regeling waarbij twee of meer rechtspersonen samensmelten tot één rechtspersoon. Daarbij gaat het vermogen van de verdwijnende rechtspersoon van rechtswege en onder algemene titel over op de verkrijgende vennootschap. In de praktijk zien we dit bijvoorbeeld bij bedrijven die hun structuur willen vereenvoudigen, een dochtermaatschappij willen integreren in de holding, of zich willen voorbereiden op verkoop of investeringsrondes.
De fusie geschiedt bij notariële akte en wordt van kracht de dag na die waarop de notaris de akte verlijdt, hierna ook wel de “fusiedatum”. Maar… dat is niet per se het moment waarop de fusie haar economische uitwerking krijgt.
Wat betekent terugwerkende kracht?
Terugwerkende kracht is het juridische mechanisme, of eigenlijk de administratieve fictie, dat het mogelijk maakt om de fiscale verwerking te laten gelden vanaf een eerder tijdstip dan de fusiedatum. Stel: u rondt de fusie af op 1 oktober 2025, maar u wilt dat de balansmutaties en resultaten al vanaf 1 januari 2025 worden geacht toe te behoren aan de verkrijgende vennootschap. Dat is mogelijk zolang u dat correct en tijdig regelt.
Deze terugwerkende datum moet expliciet worden opgenomen in het fusievoorstel en toegelicht worden in de bijbehorende stukken. Het is dus geen automatische regeling: het vraagt om bewuste juridische en boekhoudkundige keuzes.
Waarom zou een ondernemer voor terugwerkende kracht kiezen?
Er zijn meerdere redenen waarom terugwerkende kracht aantrekkelijk kan zijn. Een voorbeeld kan zijn een bedrijf dat haar activiteiten al sinds januari feitelijk vanuit één entiteit drijft, waarvoor de terugwerkende kracht een enorme administratieve lastenverlichting is. In plaats van twee aparte jaarrekeningen over 2025 opstellen (één voor elk deel van het jaar) kan in dat geval worden volstaan met één geconsolideerd verslag. Dat scheelt tijd, kosten en fouten.
Daarnaast kunnen er fiscale voordelen zijn. Als de ene vennootschap verliezen maakt en de andere winst, kan het aantrekkelijk zijn om de resultaten eerder samen te voegen. Terugwerkende kracht wordt op fiscaal vlak alleen geaccepteerd als aan strikte voorwaarden wordt voldaan.
Waar moet u op letten?
Hoewel terugwerkende kracht veel voordelen biedt, is het belangrijk dat ondernemers beseffen dat het geen vrijblijvende formaliteit is. Sterker nog: een onjuiste toepassing kan leiden tot problemen bij de jaarrekeningcontrole, vragen van de fiscus of zelfs aansprakelijkheid bij onduidelijke crediteurenposities.
De gekozen terugwerkende datum moet:
- helder en gemotiveerd in het fusievoorstel staan,
- worden onderbouwd met financiële gegevens,
- correct worden verwerkt in de administratie van beide entiteiten,
- en aansluiten bij de realiteit van de bedrijfsvoering.
Bij twijfel is het raadzaam om tijdig met uw accountant én juridisch adviseur om tafel te gaan.
Een fusie is meer dan een juridische handeling
Wat ik ondernemers vaak meegeef, is dat een juridische fusie, hoe technisch het ook klinkt, in wezen een strategische beslissing is. U kiest ervoor om twee werelden samen te brengen. Terugwerkende kracht kan helpen om die overgang financieel en administratief te stroomlijnen, maar het is geen doel op zich.
Tot slot
Overweegt u een juridische fusie? Dan is dit hét moment om na te denken over de juiste ingangsdatum. Terugwerkende kracht biedt ruimte om uw fusieproces efficiënter en fiscaal voordeliger in te richten, maar vereist een doordachte aanpak. Wij zorgen er niet alleen voor dat de documenten kloppen, maar denken mee over de timing, structurering en risico’s zodat u met een gerust hart verder kunt bouwen aan uw onderneming.
Juridisch advies
Heeft u naar aanleiding van dit artikel vragen of behoefte aan juridisch advies, neem dan contact op met Jim Stoop, advocaat ondernemingsrecht en specialist in fusies en overnames.
