De rechtbank Rotterdam heeft op 5 november 2021 uitspraak gedaan in een spraakmakende zaak over de zorgplicht van een werkgever bij zee-arbeidsovereenkomsten.
Situatie
Twee werknemers waren op basis van een zee-arbeidsovereenkomst in dienst bij het bedrijf Forestwave, in de functie van ‘painter’. De twee werknemers werden in april 2018 tewerkgesteld op een zeevrachtschip, dat via de Nigerdelta naar Port Hacour in Nigeria voer. De Nigerdelta staat bekend als een hoog-risicogebied voor piraterij.
Op 21 april 2018 werd het schip overvallen door een groep piraten. Hierbij werden (onder meer) de twee werknemers met grof geweld ontvoerd en in totaal 4 weken gegijzeld in twee hutten in de jungle. De omstandigheden waaronder dit alles gebeurde waren zeer slecht. Een van de twee werknemers raakte zelfs gewond aan zijn linkerarm en linkerbeen door beschietingen van de piraten. Als gevolg van wat hen is overkomen, hebben de werknemers een posttraumatische stressstoornis (PTSS) en gezondheidsschade opgelopen. Na terugkeer in Nederland stelden de werknemers hun werkgever aansprakelijk voor (de gevolgen van) de aanval en gijzeling door de piraten.
Zorgplicht
Een werkgever heeft een zogeheten zorgplicht. Dit houdt in dat een werkgever moet zorgen voor een veilige werkomgeving voor haar werknemers. De werkgever moet daarbij zodanige maatregelen treffen en aanwijzingen geven die nodig zijn om te voorkomen dat een werknemer tijdens het werk schade lijdt. Ook dient een werkgever veiligheidsmateriaal op de werkplek beschikbaar te stellen. Schiet een werkgever tekort in de zorgplicht, dan is zij aansprakelijk voor de schade van de werknemer.
Veiligheidsmaatregelen
Door internationale maritieme organisaties zijn veiligheidsmaatregelen voorgeschreven mocht een schip door een gebied met hoog risico op piraten varen. Zo moet het schip voorzien zijn van prikkeldraad langs de gehele omtrek en dient het schip te worden begeleid door patrouilleschepen. De werkgever in deze zaak had geen prikkeldraad aangebracht op het schip en het werd ook niet begeleid door patrouilleschepen. Ook had de kapitein van het schip bepaalde veiligheidsinstructies (die betrekking hadden op het risico van een gewapende overval door piraten en een daarop volgende gijzeling van de bemanning) niet nageleefd. Dit kwam volgens de rechter ook voor rekening van de werkgever, omdat de kapitein op grond van de wet de werkgever vertegenwoordigde in de uitvoering van de zee-arbeidsovereenkomsten met de twee werknemers.
Oordeel: zorgplicht is onvoldoende nageleefd
De rechter komt uiteindelijk tot de conclusie dat de werkgever onvoldoende veiligheidsmaatregelen had getroffen om de werknemers te beschermen tegen een aanval door piraten. De werkgever was tekortgeschoten in de nakoming van de zorgplicht. Dit betekent dat de werkgever verantwoordelijk werd gehouden voor de door werknemers geleden en nog te lijden materiële en immateriële schade.
Betekenis voor de praktijk
Bovenstaande uitspraak benadrukt hoe belangrijk het is dat een werkgever de zorgplicht goed naleeft. Dit geldt des te meer voor werkgevers van wie de werknemers gevaarlijke werkzaamheden uitoefenen, bijvoorbeeld in de bouw of scheepvaart.
Meer informatie
Mocht u vragen hebben over wat de zorgplicht voor uw organisatie betekent, neem dan gerust contact op met een van onze advocaten arbeidsrecht.
