Dit artikel verscheen oorspronkelijk in Texpress 4 van april 2017
De laatste jaren stijgt het aantal octrooiaanvragen in de textielindustrie. Voorheen waren de meest voor de hand liggende instrumenten om creaties te beschermen gelegen in het modellenrecht, merkenrecht en/of auteursrecht. Door de toenemende interactie tussen mode en interieur en techniek, neemt de rol van het octrooirecht in de textielindustrie ook toe.
Wanneer kan het octrooirecht een rol spelen?
Het octrooirecht kan onder andere worden ingezet voor de bescherming van een bepaalde weeftechniek bij tapijten of vloerkleden, de bescherming van nieuw ontwikkelde stoffen/materialen (zoals waterafstotende of brandwerende stoffen) of de bescherming van een nieuw type rits of sluiting. In de toekomst zal de rol van het octrooirecht in de textielindustrie waarschijnlijk sterk toenemen omdat bedrijven meer met technologische snufjes gaan werken.
Ralph Lauren is al op de markt gekomen met een tas, waarin een telefoon kan worden opgeladen. Volgens wetenschappers zal dit in de toekomst ook via vloerkleden kunnen. Zulke ontwikkelingen zijn natuurlijk fantastisch, maar vragen enige juridische voorbereiding en begeleiding om te zorgen dat dergelijke dure investeringen blijven lonen.
De Ricky Bag van Ralph Lauren. Deze handtas bevat een lichtje aan de binnenzijde en kan mobiele apparaten opladen
Wat is een octrooi?
Een octrooi heeft betrekking op een technische uitvinding. Een uitvinding kan een product zijn, maar ook een werkwijze en/of productieproces. De houder van een octrooirecht heeft gedurende 20 jaar het exclusieve recht om anderen te verbieden zijn uitvinding – zonder zijn toestemming – te exploiteren, waaronder het maken, invoeren, gebruiken, verhuren, verhandelen, of op voorraad hebben van de uitvinding valt. Aan het gebruik van zijn uitvinding kan de houder van een octrooi financiële voorwaarden verbinden. Daarmee verkrijgt hij als het ware een tijdelijk monopolie op een uitvinding.
Welke eisen gelden voor de aanvraag van een octrooi?
Om voor een octrooi in aanmerking te komen, dient een uitvinding aan de volgende drie eisen te voldoen:
- de uitvinding moet nieuw zijn;
Om een uitvinding te octrooieren moet de uitvinding nieuw zijn. Dat is niet vreemd, nu met het octrooi een monopolie wordt verkregen. Aan deze eis wordt voldaan indien de uitvinding, dus het product of wekwijze, op het moment dat het octrooi wordt aangevraagd geen deel uitmaakt van de stand van de techniek. Daarmee wordt bedoeld dat het zich niet al in het publiek domein mag bevinden, waar dan ook ter wereld. Dat geldt ook voor de eigen uitvinding: die mag niet openbaar zijn gemaakt voordat het octrooi wordt aangevraagd. Een uitvinding wordt geacht openbaar te zijn gemaakt, indien een “gemiddelde vakman” op het moment van de aanvraag de uitvinding door de in het publieke domein aanwezige informatie al bekend kan zijn met de uitvinding.
- De uitvinding moet inventief zijn;
Een technische oplossing komt slechts voor een octrooi in aanmerking indien de oplossing inventief is, waarmee bedoeld wordt dat de oplossing niet voor de hand mag liggen. Aan deze eis wordt uiteraard pas toegekomen indien aan de nieuwheidseis is voldaan. Ook bij het bepalen van de inventiviteit van een uitvinding, wordt naar de stand van de techniek gekeken op het moment van de aanvraag van het octrooi. Bij de beoordeling van deze eis zal worden gekeken of op dat moment de uitvinding voor de gemiddelde vakman voor de hand lag.
- De uitvinding moet industrieel toepasbaar zijn.
Een uitvinding moet ook industrieel toepasbaar zijn om voor een octrooi in aanmerking te komen. Met deze eis wordt bedoeld dat de uitvinding daadwerkelijk gemaakt moet kunnen worden en in een bepaald vakgebied gebruikt moet kunnen worden. De uitvinding moet dus een technisch aantoonbaar functionerend product of (productie) proces zijn.
Waar kan een octrooi worden aangevraagd?
Een octrooi is geldig voor een bepaald land. U kunt ervoor kiezen om slechts voor Nederland – of een ander land – een octrooi aan te vragen, maar u kunt ook, op grond van het Europees octrooiverdrag, via een centrale verleningsprocedure in alle landen van de EU gelijktijdig (28) nationale octrooien verkrijgen. Bovendien komt het unitair octrooi eraan, waarmee met één EU octrooi bescherming wordt verkregen in de gehele EU.
Risico Nederlands octrooi
Bij de beoordeling van een aanvraag voor een Nederlands octrooi vindt geen inhoudelijke toets aan de hand van de bovengenoemde eisen plaats. Nederland kent namelijk het ongetoetste octrooi, ook wel bekend als het registratie octrooi. Uw octrooi wordt in beginsel dus altijd verleend. Een inhoudelijke toets zal pas plaats vinden op het moment dat er een conflict ontstaat. De rechter zal zich dan over de toelaatbaarheid van het octrooi buigen. Dit betekent dat de kans bestaat dat het octrooi dan alsnog nietig (niet geldig) wordt verklaard en umet lege handen komt te staan. Om dat te voorkomen is het verstandig om al in een vroeg stadium een professional in te schakelen om u bij uw octrooiaanvraag te begeleiden.
Tips & Tricks
- Pas op met het openbaar maken van de uitvinding voor het indienen van de octrooiaanvraag! Een informatiefolder die voor een aanvraag wordt verspreid of een expositie/ presentatie op een beurs die voor de aanvraag wordt gegeven, kan ertoe leiden dat niet langer wordt voldaan aan de nieuwheidseis;
- Gebruik geheimhoudingsverklaringen of geheimhoudingsbedingen met samenwerkende partijen of producenten om te voorkomen dat door de handelingen van deze partijen uw uitvinding niet langer aan de nieuwheidseis voldoet;
- Kies de landen waarvoor een octrooi voor uw onderneming relevant kan zijn;
- Neem contact op met een professional om een octrooiaanvraag op te stellen, hij kan ervoor zorgen dat de uitvinding ook in de toekomst zo goed mogelijk beschermd blijft.
