Handhaving: extra aandacht voor duurzaamheidsclaims in de levensmiddelensector

 

In het jaarplan voor 2025 kondigde de ACM al aan dat vanaf dit jaar extra aandacht gaat naar duurzaamheidsclaims in de levensmiddelensector. In april riep de ACM levensmiddelenbedrijven op om hun duurzaamheidsclaims te controleren en waar nodig aan te passen. Maar welke eisen gelden er voor het gebruiken van duurzaamheidsclaims en wat als daar niet aan wordt voldaan?

ACM

Zowel de ACM als de NVWA treden op als toezichthouder op het gebied van (misleidende) duurzaamheidsclaims op levensmiddelen. De ACM ontleent die bevoegdheid op grond van de Richtlijn Oneerlijke Handelspraktijken en de NVWA op grond van specifieke wetgeving voor levensmiddelen, waar het verbod op misleiding (zoals misleidende duurzaamheidsclaims) onderdeel van is. De ACM is al langer actief op het gebied van duurzaamheidsclaims in verschillende sectoren, maar heeft sinds dit jaar een specifieke focus op de levensmiddelensector. Het is (na afstemming met de NVWA) vanaf dan ook de ACM die zal optreden als toezichthouder. De NVWA blijft toezicht houden op voedings- en gezondheidsclaims.

Via een open brief stelde de ACM levensmiddelenbedrijven eerder dit jaar in de gelegenheid (eerst) zelf na te gaan of hun duurzaamheidsclaims voldoen aan de wettelijke vereisten, voordat de ACM actief gaat controleren.

Eisen duurzaamheidsclaims

De ACM heeft aangegeven actief te gaan handhaven op duurzaamheidsclaims met betrekking tot levensmiddelen. Niet alleen de verpakking en etiketten maar ook alle marketing en reclame omtrent het product worden onder de loep genomen. In de Leidraad Duurzaamheidsclaims heeft de ACM vuistregels opgesteld voor het gebruiken van duurzaamheidsclaims. Deze vuistregels fungeren als kader om duurzaamheidsclaims te beoordelen:

1. Gebruik juiste, duidelijke, specifieke en volledige duurzaamheidsclaims;
2. Onderbouw uw duurzaamheidsclaims met feiten en houd ze actueel;
3. Maak eerlijke vergelijkingen met andere producten of concurrenten;
4. Beschrijf toekomstige duurzaamheidsambities concreet en meetbaar;
5. Zorg dat visuele claims en keurmerken behulpzaam zijn voor consumenten en niet verwarrend.

Het moet voor de consument dus duidelijk zijn waar een claim specifiek op ziet. Vage termen dienen dan ook vermeden te worden en dat geldt ook voor het gebruik van bepaalde afbeeldingen, kleuren of andere toepassingen die de indruk wekken dat een product duurzaam (tot stand gekomen) is.

Handhaving

Wanneer de ACM een misleidende duurzaamheidsclaim signaleert, kan een bedrijf geconfronteerd worden met dwangsommen, bestuurlijke boetes en/of openbare waarschuwingen. Afhankelijk van de ernst van de overtreding zal de ACM het geschikte handhavingsinstrument kiezen.

Tips

Nu de ACM extra aandacht heeft voor de levensmiddelensector, raden wij levensmiddelenbedrijven aan om hun duurzaamheidsclaims te inventariseren en extra te controleren aan de hand van de vuistregels in de Leidraad Duurzaamheidsclaims. Daarin zijn ook verschillende voorbeelden te vinden die beoordeling van claims vergemakkelijkt. Tegelijkertijd bevinden veel claims zich in grijs gebied: wanneer is een claim specifiek genoeg? Of wanneer wekt een verpakking de indruk dat een product duurzaam is? Om die reden ondersteunen wij regelmatig bedrijven bij de beoordeling van claims die gebruikt worden om producten aan te prijzen. Ook als er handhavend op wordt getreden vanwege een (misleidende) claim, staan wij bedrijven bij in procedures tegen de ACM en NVWA.

Meer weten? Bezoek ons seminar!

Tijdens ons seminar op 9 oktober 2025 in het Heinekengebouw te Rotterdam staan wij onder andere uitgebreid stil bij duurzaamheidsclaims in de levensmiddelensector. Ook andere actualiteiten binnen de sector komen die dag aan bod. Meld je aan via https://kneppelhout.nl/evenementen/9-oktober-2025-seminar-actualiteiten-in-de-levensmiddelenindustrie-van-voedingsclaims-tot-sanctiewetgeving/