Vanaf 1 januari 2021 heeft het Verenigd Koninkrijk (VK) als soevereine natie een volledige buitengrens met de Europese Unie (EU). Hoewel het handels- en samenwerkingsakkoord tussen het VK en de EU de handel tussen beide landen op bepaalde onderwerpen faciliteert, worden bedrijven niettemin geconfronteerd met handelsbeperkende maatregelen. De Britse regering, zich bewust was van de impact van het coronavirus op het vermogen van bedrijven om zich voor te bereiden, kondigde oorspronkelijk de gefaseerde invoering aan van nieuwe grenscontroles in drie fasen tot 1 juli 2021, op basis van het Border Operating Model (BOM).
Fase I trad in werking op 1 januari 2021, waardoor bedrijven voor moeilijke vragen kwamen te staan. De start van fase II van het BOM stond gepland voor 1 april 2021, met bedrijven druk in de voorbereiding om te voorkomen dat hun (bederfelijke) producten aan de Britse grens vast zouden komen te staan of vertraging zouden oplopen. De Britse regering heeft nu plannen aangekondigd om de invoering van volledige grenscontroles met de EU met nog eens zes maanden uit te stellen.
In het kort behelst fase II BOM strengere grenscontroles voor producten van dierlijke oorsprong (POAO), bepaalde dierlijke bijproducten (ABP) en hoog-risico levensmiddelen van niet-dierlijke oorsprong (HRFNAO), waarbij voor de import van deze producten een fytosanitair of een veterinair gezondheidscertificaat is vereist. Er zijn meer dan 250 verschillende gezondheidsdocumenten, elke productcategorie heeft zijn eigen certificaat. Om een dergelijk certificaat te kunnen ontvangen is in Nederland registratie in het elektronische systeem e-CertNL vereist. Voorts geldt dat de Britse importeur een vooraanmelding van de zending moet doen in het VK IT-systeem (IPAFFS). Al met al een behoorlijke administratieve uitdaging.
In een verklaring van Minister van Kabinetszaken Michael Gove op 11 maart, heeft de Britse regering aangekondigd dat de door de coronacrisis veroorzaakte verstoring van de economie langer duurt en ernstiger is dan oorspronkelijk was voorzien. Daarom heeft de regering het oorspronkelijke tijdschema voor invoering van de grenscontroles heroverwogen. Hiermee wil de Britse regering zowel de impact van de coronacrisis meewegen alsmede de noodzaak ervoor te zorgen dat de economie zich nadien zo snel mogelijk kan herstellen. Dit betekent dat het VK pas vanaf 1 januari 2022 begint met volledige grenscontroles.
Concreet betekent deze aankondiging dat de vooraanmelding en verplichte gezondheidscertificaten van fase II van het BOM voor POAO, ABP en HRFNAO zijn niet vereist tot 1 oktober 2021. De fysieke controles van deze producten aan de grens zijn pas verplicht vanaf 1 januari 2022. Na 1 januari 2022 moeten deze producten het VK binnen worden gebracht via een haven waar zich een bevoegde grenscontrolepost (BCP) bevindt. De douaneaangiften ten invoer die reeds op 1 januari 2021 al vereist waren blijven noodzakelijk, maar de optie om uitgesteld aangifte te doen inclusief de mogelijkheid tot het indienen van aanvullende aangiften tot zes maanden na de invoer van de goederen, wordt verlengt tot 1 januari 2022.
Het is van essentieel belang dat bedrijven in staat zijn gemakkelijk, elektronisch en automatisch hun producten te certificeren. POAO zullen bijvoorbeeld voor vertrek naar het VK in het online systeem al worden gecontroleerd op officiële certificering, attesten en andere handelsdocumenten die voor import in het VK verplicht zijn. Het door de Britse regering aangepaste tijdschema voor invoering van de grenscontroles biedt bedrijven de mogelijkheid zich beter voor te bereiden.
