Wij krijgen vaak de vraag of het mogelijk is het faillissement van een schuldenaar aan te vragen. De aanleidingen daarvoor zijn divers. Zo kan er sprake zijn van een mogelijke fraude en is er de wens dat een curator kritisch naar het bedrijf en de personen daarachter kijkt. Een andere aanleiding kan zijn dat een schuldenaar consequent zijn rekeningen niet voldoet en ook niet meewerkt aan een oplossing.
Het aanvragen van het faillissement zorgt er soms voor dat de openstaande rekening ineens wel kan worden overgemaakt. Tot slot gebeurt het ook dat een aantal schuldeisers gezamenlijk besluiten om het faillissement aan te vragen. In veel gevallen is de (principiële) gedachte daarachter dat zij weten dat de schuldenaar geen gelden meer heeft, maar wel door blijft gaan. Met de aanvraag willen zij voorkomen dat ook andere partijen in de toekomst met niet-betaalde vorderingen achterblijven. In deze blog sta ik kort stil bij de voorwaarden van een faillissementsaanvraag, uitgewerkt in een stappenplan.
Stap 1. De aanvraag
Om een schuldenaar failliet te laten verklaren, zal er door een advocaat een verzoekschrift moeten worden opgesteld. In het verzoekschrift zal duidelijk moeten staan welke vordering u als schuldeiser heeft op de schuldenaar. Het is voor de onderbouwing van de vordering belangrijk om bijvoorbeeld een factuur of overeenkomst mee te sturen. Voor de rechter is het dan namelijk meteen duidelijk om wat voor vordering het gaat.
Naast een factuur of overeenkomst is het ook goed om eventuele herinneringen of sommaties mee te sturen. Daaruit blijkt niet alleen dat de vordering onbetaald is gebleven, maar ook dat er een serieuze poging is ondernomen om het geld te krijgen.
Tot slot zal in de aanvraag ook moeten staan dat er meerdere schuldeisers zijn. Voor het uitspreken van het faillissement moet een rechter namelijk controleren dat het niet alleen gaat om één schuldeiser, maar dat de schuldenaar ook andere personen onbetaald laat.
Stap 2. De behandeling van de aanvraag
Nadat het verzoekschrift is ingediend bij de rechtbank, zal de rechtbank een datum bepalen voor de mondelinge behandeling. Ook de schuldeiser moet op de hoogte gebracht worden van de inhoud van het verzoekschrift en de datum. Om het verzoekschrift te bestuderen krijgt de schuldenaar minimaal één week de tijd.
Tijdens de zitting bij de rechtbank zal de rechter aan de schuldeiser vragen om het verzoekschrift toe te lichten. Hierbij wordt in de praktijk vaak gevraagd naar de relatie tussen de schuldenaar en schuldeiser, hoe de vordering is ontstaan, welke stappen er zijn genomen om de schuldenaar te bewegen om alsnog te betalen en tot slot welke andere schuldeiser een vordering heeft op de schuldenaar (de zogenaamde “steunvordering”). De rechtbank zal in de meeste gevallen ook om een onderbouwing van de steunvordering vragen. Hierbij moet gedacht worden aan bijvoorbeeld een factuur met een verklaring van de schuldeiser dat de factuur nog steeds openstaat.
Ook de schuldenaar krijgt de tijd om iets te zeggen tijdens de zitting. De schuldenaar zal van de rechter de vraag krijgen of hij het eens is met de vordering van de schuldeiser en met de steunvordering. Zo zou een schuldenaar kunnen betogen dat er helemaal geen (steun)vordering is of dat de (steun)vordering al is overgemaakt (vlak) voor de zitting. Een ander bekend verweer is een eventuele tegenvordering. Vanwege het risico dat de schuldenaar wel de steunvordering voldoet vlak voor de zitting, maar niet uw vordering, is het belangrijk om zo lang mogelijk de naam van de andere schuldeiser niet te noemen.
Stap 3. Faillietverklaring
Als de rechtbank heeft vastgesteld dat aan alle eisen is voldaan voor het uitspreken van een faillissement, dan wordt het ook officieel uitgesproken. Op de website Centraal Insolventieregister (rechtspraak.nl) worden alle uitgesproken faillissementen in principe één dag later bekendgemaakt.
Na het uitspreken van het faillissement, zal de rechtbank ook een curator benoemen. De curator zal de leiding overnemen van de onderneming en onderzoek doen naar de redenen van het faillissement. Hierbij zal niet alleen gekeken worden naar de administratie, maar zal een curator ook in gesprek gaan met werknemers, bestuurders en alle andere betrokkenen. Er zal door de curator snel contact worden opgenomen met de advocaat van de aanvrager van het faillissement. Tijdens dit gesprek zal de curator willen horen waarom het faillissement is aangevraagd en of er nog andere zaken van belang zijn voor het onderzoek naar de redenen van het faillissement.
Stap 4. Indienen vordering
Na het uitspreken van het faillissement kan uw vordering ook ter verificatie bij de curator worden ingediend. De curator zal de vordering noteren op een lijst en daar vervolgens in de praktijk weinig mee doen totdat duidelijk is of enig geld voor de schuldeisers is. Meestal zal dat helaas niet het geval zijn en blijven de schuldeisers zonder zekerheden met lege handen achter. Toch is het altijd verstandig om de vordering in te dienen. Soms lukt het de curator namelijk wel om gelden te vinden voor de schuldeisers door bijvoorbeeld de onderneming te verkopen of als de bestuurders met succes aangesproken kunnen worden door de curator als zij hun taak als bestuurder niet juist hebben uitgeoefend.
Stap 5. Informeren curator zekerheden
Mochten er door de schuldenaar zekerheden zijn afgegeven voor de schuld, dan is het belangrijk om dat zo snel mogelijk aan de curator te laten weten. Denk bijvoorbeeld aan een pandrecht op een bepaald goed of op vorderingen. In principe heeft een faillissement namelijk geen gevolgen voor hypotheek- en pandrechten, maar de curator moet het wel weten. Snel actie ondernemen voorkomt een discussie en daarmee ook kosten.
Meer informatie
Heeft u vragen over het aanvragen van het faillissement van een schuldenaar? Neem dan contact op met Jan Hendrik Vogelsang (jvo@kneppelhout.nl) advocaat ondernemingsrecht en expert in insolventierecht
