Oneerlijke handelspraktijken. Wat zijn de mogelijke sancties vanuit de ACM?

Regelmatig verschijnt in het nieuws dat de Autoriteit Consument & Markt (de “ACM”) een boete oplegt aan bedrijven voor het misleiden van consumenten. Zo hebben in het verleden grote namen als Volkswagen, KPN en T-Mobile een aanzienlijke boete opgelegd gekregen door de ACM. Maar waarom kan de ACM dat eigenlijk en wat zijn de maximale sancties die de ACM een bedrijf kan opleggen?

De ACM is opgericht vanwege verplichtingen voor Nederland die voortkomen uit Europese regels. Vanuit Europa was er namelijk de wens om consumenten binnen de Europese Unie nog meer te beschermen. Eén van de manieren waarop consumenten meer beschermd konden worden was door regels op te stellen waardoor er meer samenwerking mogelijk werd tussen nationale autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor handhaving van de regels rondom consumentenbescherming. Ook werd het verplicht om een nieuwe toezichthouder te creëren die toezicht houdt op naleving van alle regels met betrekking tot consumentenbelangen. Dat werd in Nederland de ACM.

Whc

De Europese regels zijn in de Nederlandse wet verwerkt in de Wet handhaving consumentenbescherming (de “Whc”). Op grond van de Whc is de ACM bevoegd om toezicht te houden op onder andere de vraag of bedrijven er geen oneerlijke handelspraktijken op nahouden. Er kan sprake zijn van een oneerlijke handelspraktijk als een onderneming er voor zorgt dat een consument toch overgaat tot koop, terwijl de onderneming wist dat als de consument alle informatie had gehad, hij het product mogelijk niet zou hebben gekocht. Een veel voorkomend voorbeeld is bijvoorbeeld een vermelding in een reclame als “op=op” of “beperkte voorraad”. Als de onderneming in werkelijkheid wel een ruime voorraad heeft, dan wordt zo’n vermelding alleen gebruikt om consumenten aan te sporen om het product zo snel mogelijk te kopen. Een duidelijk geval van misleiding. Andere voorbeelden zijn:

Niet alle informatie geven over een product;
Het vals gebruiken van een certificaat of keurmerk in een reclame;
Onder veel druk producten verkopen of niet eerlijk zijn over waarom contact wordt opgenomen;
Gebruik maken van nep beoordelingen online;
Niet de volledige prijs noemen voor het afrekenen;
Het creëren van verwarring over een product (bijvoorbeeld door een ander merk te kopiëren).

Toezicht door ACM

Maar hoe houdt de ACM toezicht? In de praktijk zal de ACM zelf onderzoek doen naar bedrijven, maar ook goed volgen wat er in de media speelt. Zo zijn er diverse voorbeelden van onderzoeken door de ACM die zijn gestart naar aanleiding van consumentenprogramma’s op tv. Ook is het mogelijk voor consumenten om een melding te doen bij de ACM over een bepaald bedrijf, indien de consument verwacht dat sprake is van oneerlijke handelspraktijken.

Als na onderzoek blijkt dat een onderneming daadwerkelijk oneerlijke handelspraktijken heeft verricht, dan is de ACM bevoegd om een boete van maximaal EUR 900.000,00 per overtreding op te leggen. Als de totale boete hoger uitkomt dan EUR 900.000,00, dan kan de ACM een boete opleggen tot 10% van de jaaromzet. Mocht er sprake zijn van herhaling van overtredingen, dan kunnen de boetes voor alle soorten overtredingen worden verdubbeld.

Tot slot is het goed om te weten dat een boetebesluit van de ACM ook openbaar kan worden gemaakt. Het is dus belangrijk voor ondernemers om voorzichtig te zijn met reclames en de wijze waarop consumenten worden benaderd. Het onjuist handelen kan niet alleen financiële gevolgen hebben, maar kan ook voor verstrekkende reputatieschade zorgen.