Tegenwoordig wordt er steeds meer van ondernemingen verwacht dat zij in hun bedrijfsvoering rekening houden met maatschappelijke uitdagingen en duurzaamheidsvraagstukken. Het gaat niet langer alleen om de winst, maar ook om hoe bedrijven presteren op de ESG-factoren (Environmental, Social & Governance). In dit kader is enkele maanden geleden de ‘Corporate Sustainability Due Diligence Directive’ (CSDDD) door de Europese Raad aangenomen. Deze richtlijn verplicht bedrijven om duurzaamheids- en mensenrechtenrisico’s te identificeren, te beheersen en hierover te rapporteren.
Wat is ESG?
Het hoofddoel van ESG is om ondernemingen te stimuleren om op een duurzame en ethisch te opereren. De Environmental factor richt zich op het milieu- en klimaatbeleid en de ecologische voetafdruk die wordt achtergelaten. Social verwijst naar de relaties die bedrijven onderhouden met mensen (zoals werknemers, maar bijvoorbeeld ook de lokale gemeenschap) en naar maatschappelijke verantwoordelijkheid. Tot slot behandelt Governance de interne bedrijfsstructuur en het leiderschap van de onderneming. ESG biedt een breder perspectief op bedrijfsprestaties, met de nadruk op de lange termijn. Lees hier ook ons eerdere artikel over ESG en wat het betekent voor uw onderneming.
Recente ontwikkelingen en de CSDDD
ESG elementen worden steeds vaker verankerd in wet- en regelgeving. Zo is de ‘Corporate Sustainability Reporting Directive’ (CSRD) ingevoerd, die bedrijven verplicht om te rapporteren over de impact van hun activiteiten op duurzaamheid. In aanvulling daarop is de CSDDD door de Europese Raad aangenomen. Deze richtlijn bevordert de integratie van duurzame praktijken in bedrijfsstrategieën. De CSDDD verplicht ‘grote’ ondernemingen om de schadelijke impact van hun activiteiten, inclusief die van dochterondernemingen en andere entiteiten in hun waardeketen, op mensenrechten en het milieu te herkennen, te voorkomen, te beperken en uiteindelijk te elimineren. Over en kleine twee jaar moet de richtlijn door de lidstaten zijn geïmplementeerd.
De richtlijn geldt voor ondernemingen met meer dan 1.000 werknemers en een omzet van meer dan EUR 450 miljoen. Dit betekent dat ongeveer 450 grote bedrijven in Nederland direct onder de CSDDD vallen. Hoewel de richtlijn primair gericht is op grote ondernemingen, heeft deze ook invloed op de gehele toeleveringsketen en dus ook op kleinere bedrijven voor wie de richtlijn niet direct geldt. Bedrijven die direct onder de CSDDD vallen, moeten van hun ketenpartners verlangen dat zij bijdragen aan de bescherming van mensenrechten en het milieu. Indien deze ketenpartners hierin falen, mogen de grote bedrijven de overeenkomst opschorten en in gevallen van ernstige schending van milieu of mensenrechten zelfs beëindigen. De grote bedrijven mogen hun verantwoordelijkheid echter niet afschuiven op de ketenpartners. Het is de bedoeling dat het een gezamenlijke inspanning is.
Lidstaten moeten ter uitvoering van de richtlijn een toezichthoudend orgaan oprichten. Dat orgaan moet de naleving van de CSDDD monitoren en krijgt de bevoegdheid om onderzoeken in te stellen bij ondernemingen. Als niet wordt voldaan aan de CSDDD kunnen geldboetes worden opgelegd aan de onderneming (tot een maximum van 5% van de wereldwijde omzet van de onderneming).
Risico’s voor bestuurders?
De CSDDD heeft impact op de vennootschap zelf. De zorgplicht voor bestuurders om rekening te houden met de gevolgen van hun beslissingen voor duurzaamheidskwesties is bij de definitieve versie van de richtlijn geschrapt. Dit neemt niet weg dat bestuurders, gezien de toename van milieuclaims, er ook rekening mee moeten houden dat zij in dit kader persoonlijk aansprakelijk kunnen worden gesteld. De vraag is natuurlijk altijd hoe succesvol zo’n claim is. Er zijn al wel uitspraken bekend waarbij de rechter oordeelde dat boetes die door een overheidsorgaan waren opgelegd, op de bestuurders konden worden verhaald, als er sprake was van een ernstig persoonlijk verwijt. Dit zijn uiteraard uitzonderingsgevallen. Zolang bestuurders zorgvuldig en ethisch handelen, is er geen vuiltje aan de lucht.
Meer informatie
Mocht u vragen hebben over ESG of specifiek de richtlijn CSDDD, neem dan contact op met Evert-Karel Ditvoorst (ekd@kneppelhout.nl) of Nica Voets (nvo@kneppelhout.nl).
