Thema’s als duurzaamheid, klimaatverandering en sociale maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen de afgelopen jaren een steeds belangrijkere rol in binnen onze samenleving. Ook voor bedrijven wordt het steeds belangrijker om een bijdrage te leveren aan de impact op het milieu en het klimaat en daar verantwoording over af te leggen aan haar stakeholders. Daarnaast ligt voor bedrijven steeds meer druk op het creëren van een veilige, diverse en open werksfeer. Deze thema’s kunnen worden samengenomen in het leerstuk van ESG (Environmental, Social & Governance) waarmee de duurzaamheid van een onderneming kan worden gemeten.
Niet alleen binnen de samenleving, maar ook binnen het recht nemen ESG-thema’s een steeds grotere plek in. Zo is in november 2022 door de Europese Unie de Corporate Sustainability Reporting Directive (de “CSRD-richtlijn”) aangenomen, op grond waarvan steeds meer bedrijven vanaf januari 2024 verplicht dienen te rapporteren over de impact van hun activiteiten op mens en milieu. Steeds vaker komt een vraagstuk omtrent ESG ook voor de rechter en dient de rechter hier een oordeel over te vormen. In deze reeks artikelen zullen wij een aantal uitspraken behandelen waarin de rechter een standpunt heeft ingenomen ten aanzien van diverse ESG-vraagstukken. Als eerste een welbekende uitspraak uit 2021: de “Shell-uitspraak”
De Shell-uitspraak
De “Shell-uitspraak” van de rechtbank Den Haag in 2021 is een van de baanbrekende uitspraken waarin de rechter zich duidelijk heeft uitgelaten over de rol en verantwoordelijkheid van Shell in de klimaatproblematiek. In deze uitspraak oordeelde de rechtbank dat Royal Dutch Shell (het hoofd van de Shell-groep) verplicht is om via het concernbeleid van Shell te zorgen voor een reductie in de uitstoot van CO2 bij de Shell-groep, haar toeleveranciers en afnemers. De rechtbank kwam tot dit oordeel door invulling van de ongeschreven zorgvuldigheidsnorm van artikel 6:162 BW (onrechtmatige daad) aan de hand van onder andere de beschikbare wetenschap over de klimaatverandering, de internationale consensus dat de bevolking moet worden beschermd tegen de gevolgen van klimaatverandering en dat bedrijven deze mensenrechten moeten respecteren.
De rechtbank stelt zich op het standpunt dat de verantwoordelijkheid van bedrijven om mensenrechten te respecteren geldt voor alle bedrijven, ongeacht omvang, sector, operationele context, eigendomsverhoudingen en structuur. Van bedrijven kan volgens de rechtbank worden verwacht dat zij alle feitelijke en potentiële negatieve gevolgen op mensenrechtengebied waarin zij via hun eigen activiteiten of hun zakelijke relaties een aandeel in zouden kunnen hebben, inventariseren en inschatten. Aan de hand van deze inschattingen en bevindingen dienen bedrijven passende actie te ondernemen. De rechtbank oordeelt dat Royal Dutch Shell in haar vastgestelde beleid onvoldoende haar eigen verantwoordelijkheid erkent, namelijk het actief effectueren van haar reductieverplichting via het concernbeleid van de Shell-groep. De rechtbank oordeelt dat sprake is van een dreigende schending van de reductieverplichting van de Shell-groep en veroordeelt Royal Dutch Shell daarom om via het concernbeleid van de Shell-groep de CO2-uitstoot van de groep, haar toeleveranciers en afnemers, eind 2030 terug te brengen tot netto 45% ten opzichte van het niveau van 2019.
Meer informatie
Heeft u nu al vragen over de ESG-regelgeving, dan kunt u contact opnemen met de advocaten van onze sectie ondernemingsrecht en experts in corporate governance.
