Op 1 juni 2023 is de Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames (Vifo) in werking getreden. Het doel van de Wet Vifo is het vastleggen van regels waarmee risico’s beheerst kunnen worden die voortvloeien uit bepaalde verwervingsactiviteiten. Met verwervingsactiviteiten wordt in dit kader bedoeld een investering, fusie of overname, al geeft artikel 2 (en 3) van de Wet Vifo hier een uitputtende opsomming voor.
De Wet Vifo roept een verplichting in het leven om bij het verkrijgen van zeggenschap binnen een onderneming, die wordt aangemerkt als vitale aanbieder of in het bezit is van sensitieve technologie, een melding te doen bij het Bureau Toetsing Investeringen (BTI). Met het verkrijgen van zeggenschap doelt de Wet Vifo op het kunnen uitbrengen van stemmen in de algemene vergadering van de doelonderneming. Het moet hierbij gaan om het verkrijgen van een significante invloed, waarvan al sprake is vanaf het verkrijgen van 10% van de stemmen in de algemene vergadering.
Reikwijdte
De Wet Vifo spreekt over vitale aanbieders en sensitieve technologie. Onder vitale aanbieders vallen ondernemingen die een dienst exploiteren, beheren of beschikbaar stellen waarvan de continuïteit van vitaal belang is voor de Nederlandse samenleving. Denk hierbij aan grote banken of aanbieders van energie of water. Onder sensitieve technologie vallen dual-use producten waarvan de uitvoer vergunningplichtig is (Europese wetgeving: PbEU 2021, L 206), maar ook militaire goederen. Dual-use producten zijn goederen en technologie voor civiel, maar ook voor militair gebruik, met inbegrip van producten die mogelijk zouden kunnen bijdragen aan de vervaardiging van nucleaire wapens of andere nucleaire explosiemiddelen.
De reikwijdte van de Wet Vifo kan op latere momenten nog worden verbreed of verkleind door middel van een algemene maatregel van bestuur. Een technologie mag alleen als sensitief worden aangewezen, indien:
- deze van essentieel belang kan zijn voor het functioneren van defensie, opsporings-, inlichtingen- en veiligheidsdiensten bij de uitoefening van hun taken;
- de beschikbaarheid en aanwezigheid daarvan binnen Nederland of haar bondgenoten essentieel is om onaanvaardbare risico’s voor de verkrijgbaarheid van bepaalde essentiële producten of voorzieningen te voorkomen; of
- deze wordt gekenmerkt door een breed toepassingsbereik binnen verschillende vitale processen of processen die raken aan de nationale veiligheid.
Er is al een besluit aangenomen waarin er een aantal zaken en producten worden uitgesloten van de categorie ‘sensitieve technologie’, maar waarin er ook een aantal zaken en producten worden toegevoegd.
Meldplicht
In het geval dat er sprake is van een verwervingsactiviteit die binnen de reikwijdte van de Wet Vifo valt dient er een melding gemaakt te worden bij het BTI. Hiervoor is een apart meldingsformulier opgesteld. In een melding naar het BTI moeten in eerste instantie alle gegevens over de doelonderneming, de activiteiten en over de voorgenomen verwervingsactiviteit worden opgenomen. Op basis van die gegevens toets het BTI of de verwervingsactiviteit daadwerkelijk onder de reikwijdte van de Wet Vifo valt. Ook moet er informatie over de verwervende partij worden aangeleverd, waarbij gedacht moet worden aan de identiteit van de verwerver, de banden die de verwerver heeft met (statelijke) derden, en of de verwerver in het verleden een (relevant) misdrijf heeft begaan. De concrete informatie die aangeleverd dient te worden is uitgewerkt in een besluit.
Risico en terugwerkende kracht
Als het BTI van mening is dat het risico voor de nationale veiligheid aanzienlijk is, dan kan de Minister van Economische Zaken en Klimaat ervoor kiezen om de verwervingsactiviteit te verbieden. Hij kan er ook voor kiezen om bepaalde voorwaarden of eisen te stellen die vervuld moeten worden voordat de verwervingsactiviteit doorgang mag vinden. Het niet naleven van de Wet Vifo, en daarmee het niet voldoen aan de meldingsplicht, kan een boete tot gevolg hebben. De hoogte van de boete is maximaal €900.000 of 10% van de jaarlijkse winst van het gehele concern.
Ook voor verwervingsactiviteiten die voor 1 juni 2023 hebben plaatsgevonden is het van belang om na te gaan of zij onder de reikwijdte van de Wet Vifo vallen. De Wet Vifo is namelijk met terugwerkende kracht van toepassing op alle verwervingsactiviteiten die vanaf 9 september 2020 hebben plaatsgevonden. De Minister heeft de mogelijkheid om ook deze verwervingsactiviteiten te onderzoeken.
Meer informatie
Heeft u vragen over een investering, fusie of overname, dan kunt u contact opnemen met de advocaten van onze sectie ondernemingsrecht.
