Brexit: Nieuwe douaneregels

De Britse grens verscherpt de controle op binnenkomende veterinaire en fytosanitaire lading. Het Verenigd Koninkrijk voert geleidelijk een (concept) Target Operating Model (“TOM”) in. Dit TOM brengt ook aanvullende douaneregels voor de invoer van goederen met zich.  

In 2020 heeft het Verenigd Koninkrijk de Europese Unie verlaten. Hierdoor werd het Verenigd Koninkrijk zelf verantwoordelijk voor het ontwerpen en implementeren van regels omtrent de grensbewaking. De Britse regering heeft op 28 april 2022 aangekondigd dat er in dat jaar geen verdere controles op EU-goederen worden ingevoerd. Deze voorschriften en controles zouden van toepassing zijn op dierlijke producten, planten, plantaardige producten en levensmiddelen en diervoeder met een hoog risico van niet-dierlijke oorsprong bij invoer in het VK uit de EU. In deze tussentijd versnelt de regering het proces om de Britse grenzen te digitaliseren. Hierbij worden nieuwe technologieën en gegevens gebruikt om de wrijving en kosten voor bedrijven en consumenten te verminderen. Naar aanleiding van dit besluit in 2022 is het TOM ontwikkeld.  

Wat houdt het TOM in?

Het TOM stelt een nieuwe aanpak voor van de veiligheidscontroles (toepasbaar op alle invoer) en de veterinaire en fytosanitaire controles (toepasbaar op de invoer van: levende dieren, kiemproducten, dierlijke producten, planten en plaataardige producten) aan de grens. De controle voorafgaand aan de invoer van goederen is essentieel voor het handhaven van de veiligheid en bioveiligheid en zal het milieu beter beschermen tegen onder andere plagen en ziekten.   

Doel van het TOM?

Het doel van het TOM inzake de veiligheidscontroles is om de lasten voor handelaren te beperken en de veiligheid aan de grenzen strenger te bewaken. Tegelijkertijd zorgt het TOM ervoor dat het VK met deze doelen op één lijn blijft met de internationale normen. Het TOM heeft drie hoofdelementen:  

1. een nieuwe, wereldwijde aanpak, waarbij controles bij invoer in het VK worden afgewogen tegen de risico’s van zowel de grondstof als het land van oorsprong;
2. vereenvoudigde en gedigitaliseerde gezondheidscertificaten via het nieuwe Single Trade Window (“STW”*); en
3. proefprojecten waarbij erkende importeurs van planten, plantaardige producten en sommige dierlijke producten in aanmerking kunnen komen voor een controle. 

*De STW biedt één digitale toegangspoort aan voor zowel importeurs als exporteurs. Zij kunnen hierin de gegevens verstrekken die nodig zijn om te handelen, voor vergunning aanvragen. 

Tijdlijn

31 oktober 2023: Verplichtstelling van gezondheidsverklaringen en fytosanitaire certificaten voor de invoer in het VK van dierlijke producten, planten en plantaardige producten vanaf een medium risico uit de EU. 

31 januari 2024: Invoering van controles op documenten en van risico-gebaseerde identiteits- en fysieke controles van dierlijke producten, planten en plantaardige producten vanaf een medium risico uit de EU.

31 oktober 2024: Alle exporteurs uit de EU worden verplicht om voorafgaand aan het vervoer naar het VK een veiligheidsverklaring (ENS) in te dienen.  

Gevolgen

Het TOM streeft ernaar om ervoor te zorgen dat de invoering van nieuwe controles om bioveiligheidsrisico’s te beperken, geen negatieve gevolgen heeft voor de voedselvoorzieningsketen. Dat is namelijk van groot belang voor consumenten. Bedrijven en toeleveringsketens zullen zich snel moeten aanpassen aan de invoering van deze nieuwe controles, met name voor de nieuwe veterinaire en fytosanitaire regeling.  

Tot slot willen wij u erop wijzen dat de bestaande douaneregels niet zijn veranderd. Hiermee bedoelen wij dat de douaneregels die al eerder waren ingevoerd door het VK vanwege Brexit, nog steeds van toepassing zijn. U kunt alle douaneregels uitgebreid terugvinden in het Border Operating Model van de Britse overheid. (2022-06-15_Border_Operating_Model__1_.pdf (publishing.service.gov.uk)